Poprawie bezpieczeństwa wykonywanych zabiegów, a tym samym zminimalizowaniu występowania powikłań ma służyć rzetelna, masowo przekazywana wiedza. Świadomość zagrożeń powinna wykluczyć działania niezgodne z zasadami bezpieczeństwa pacjentów. Zabiegi wykonywane w nieodpowiednich warunkach higienicznych, przez nieuprawnione osoby, tanimi preparatami bez atestów muszą zniknąć z rynku. Polskie Towarzystwo Medycyny Estetycznej i Anti-Aging informuje, że w Europie zarejestrowanych jest około 100 preparatów na bazie kwasu hialuronowego, a drugie tyle stanowią dostępne produkty niezarejestrowane, będące niebezpiecznymi podróbkami. Problem dotyczy wszystkich kategorii produktowych, również koktajli do mezoterapii oraz toksyny botulinowej. W obrocie są nielegalne preparaty sprowadzane z Azji, jak i podrobione produkty markowe. Prof. dr hab. n. med. Paweł Surowiak, członek zarządu PTMEiAA przytacza przykład: kilka lat temu przedstawiciel znanej światowej marki kwasu hialuronowego kupił w Polsce na popularnym portalu aukcyjnym produkt z brandem ich marki. Była to azjatycka podróbka, której analizy laboratoryjne wykazały w składzie duże stężenia szkodliwych substancji. Lista zagrożeń spowodowanych stosowaniem nieodpowiednich preparatów, przez niewykwalifikowane osoby, w nieprawidłowy sposób jest długa. Oto przykłady, z których wiedza ma służyć podniesieniu poziomu bezpieczeństwa wykonywanych zabiegów.
Przyczyny występowania powikłań po zabiegach najczęściej zależą od:
Ważność i jednorazowość produktu
Na opakowaniu ampułko-strzykawek z preparatami do iniekcji znajduje się data ważności. Wyznacza ona termin zużycia produktu w całości, tzn. zawartość otwartego opakowania powinna być wykorzystana do jednego zabiegu! Interpretacja (z którą w praktyce spotykam się bardzo często), że to, co zostało niewykorzystane w napoczętej ampułce, można podać pacjentowi do końca terminu ważności, jest poważnym błędem. Przechowywanie częściowo zużytych, podpisanych nazwiskami pacjentów strzykawek odłożonych na tzw. dostrzyknięcie jest niedopuszczalne. Jeszcze gorsze jest oczywiście podawanie preparatu z jednej ampułko-strzykawki kilku osobom. Wielokrotnie słyszałam od pacjentów, że w celu zminimalizowania kosztów proponowano im, aby dwie osoby były ostrzykiwane jednym preparatem. Wymiana igły nie wystarczy! Produkty po otwarciu tracą opisany termin ważności. Przechowywane napoczęte ampułki tracą swoje właściwości, a w czasie podawania mogą ulegać nadkażeniu. Każda forma przerwania ciągłości naskórka wymaga zachowania sterylności. Tak więc dzielenie preparatów iniekcyjnych z jednorazowych ampułko- -strzykawek dla kilku osób nie może mieć miejsca, gdyż stwarza śmiertelne zagrożenie zarażeniem np. WZW.
Oryginalność i jakość produktu
Preparaty znanych marek medycznych przede wszystkim nie są sprzedawane osobom nie posiadającym uprawnień do ich stosowania. Tym bardziej żadna pozycjonowana na rynku firma nie dopuszcza, aby jej produkty były dostępne w otwartej sprzedaży internetowej. Ochrona produktu przed dostaniem się w ręce nieprofesjonalisty oznacza dbałość o zadowolenie pacjenta z dobrze wykonanego zabiegu i tym samym satysfakcję z marki. Nie należy więc liczyć na to, że produkt o znanej nazwie kupiony w sieci za 60 zł (gdy wartość oryginału jest wielokrotnie wyższa) to nadzwyczajna okazja, a zabieg wykonany po obejrzeniu internetowej instrukcji będzie bezpieczny i satysfakcjonujący. Nie należy tym samym wierzyć w superpromocyjne ceny procedur w gabinetach. Ich właściciele nie mają powodów, aby dofinansowywać zabiegi klientów.
Tak więc o oryginalności świadczy źródło zakupu. Ponadto opisy preparatu znajdujące się na opakowaniu informują o wspomnianej dacie przydatności do użycia, kraju pochodzenia (wątpliwa jakość z Azji), CE – Conformite Europeenne – takie oznaczenie umieszczone na wyrobie jest deklaracją producenta, że oznakowany wyrób spełnia wymagania dyrektyw Unii Europejskiej (certyfikacja) oraz skład preparatu. Profesjonalista, czytając te informacje (skład podany często po łacinie), z łatwością oceni, czy produkt jest dobrej jakości. Istotnym elementem opakowania są dwie nalepki dołączone do zestawów zawierające informacje z opakowania oraz numery seryjne preparatu. Jedną z nich należy po zabiegu dołączyć do kart pacjenta wraz z dopisaniem daty wykonania iniekcji. Drugą można dać pacjentowi, aby miał informacje o rodzaju i jakości wstrzykniętego mu produktu. Preparaty z nieznanych źródeł nie posiadają tego rodzaju identyfikatorów.
mgr Katarzyna Rembelska